رسانههای اروپایی
چاپ نخست کتاب «رسانههای اروپایی» تألیف استیلیانوس پاپاتاناسوپولوس و رالف نگرین با ترجمه هومن عابدی از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شد.
کتاب «رسانههای اروپایی» به دنبال ارائه گزارشی در خصوص رسانههای معاصر و تمرکز آن، هم روی تحولات و هم روی مشکلات پیش روی رسانهها در اروپاست. کتاب حاضر با پوشش طیف گستردهای از بازارهای رسانهای، بخشهای جدیدی را که در حال ظهور هستند، بررسی میکند و عواملی را که موجب جلو بردن تجارت رسانهای در قرن بیست و یکم میشود، به اختصار توضیح میدهد و نیز به بررسی ساختار فعلی بخشهای مختلفی میپردازد که بازار رسانهای اروپا را تشکیل میدهد؛ بازیگران و مسائل عمده را شناسایی و ارزیابی میکند و به مرور کلی هر یک از بخشهای این صنعت میپردازد.
نویسندگان این کتاب که دو کارشناس شناخته شده رسانههای اروپایی هستند، با زبانی شیوا مخاطب را با مسائل «اقتصاد سیاسی رسانهها در اروپا»، «اروپاسازی رسانهها» و «پروژه فرهنگی- سیاسی اروپا» آشنا میکنند که اروپا مکانی مناسب برای بررسی فرایندهای رسانهای است.
توصیف مسائل، پویاییها و واقعیتهای بخش رسانهای اروپا با ترکیب جدیدترین اطلاعات در خصوص این عرصه، ارزیابی نقادانه اینکه آیا شاهد ظهور رسانههای اروپایی هستیم یا آنچه میبینیم تنها دنباله مجموعهای از رسانههای داخلی مجزاست که در یک بستر اروپایی پدید میآیند و در آخر بررسی بحثهای موجود درباره نقش رسانهها در شکل گیری حوزه عمومی اروپا و هویتی اروپایی از جمله اهدافی است که کتاب حاضر آن را دنبال میکند.
این کتاب به سه بخش تقسیم شده است. بخش اول به ساختار رسانههای اروپایی میپردازد و نگاهی کلی به عملکرد این رسانهها دارد. فصل دوم به دنبال توصیف برخی از ابعاد ساختاری اولیه رسانهها در اروپاست. این فصل مروری خواهد داشت به ویژگیهای مشترک و نیز ویژگیهایی که سیستمها را از یکدیگر و از سایر نقاط جهان تفکیک میکنند و فصل سوم به بحث در خصوص تحولات رسانههای نوین در اروپا، به ویژه در حوزههای تلویزیون دیجیتال، نفوذ اینترنت، توسعه تلویزیونهای اینترنتی و تلویزیونهای همراه میپردازد.
تمرکز بخش دوم کتاب بر اروپایی سازی رسانه هاست. بحث اصلی در فصل چهارم این است که اتحادیه اروپا در سی سال گذشته به دنبال پایه گذاری سیاستهایی در جهت «اروپایی سازی» کل بخش ارتباطات در کشورهای عضو خود بوده است و بحث اصلی در فصل پنجم این است که ازدیاد پایگاههای رسانهای، بخش اروپایی را از نظر همگرایی و دیجیتالی شدن بخش ارتباطات رسانهای دگرگون کرده است.
دو فصل پایانی کتاب، بخش سوم آن را که به ابعاد سیاسی و فرهنگی اروپا و اتحادیه اروپا میپردازد، تشکیل میدهند. فصل هفتم به بررسی این بحث میپردازد که آیا حوزه اروپایی وجود دارد یا نه. این فصل به طرح بحثهای اصلی در مورد این پرسش و شواهدی که وجود آن را یا تأیید یا تکذیب میکنند، میپردازد. فصل هشتم مفهوم «اروپا» و «اروپایی سازی» را مورد بررسی قرار میدهد و به طرح این پرسش میپردازد که چگونه رسانهها موضوعاتی را پوشش میدهند که به بالا گرفتن مسائلی در خصوص مرزهای فیزیکی، فرهنگی، سیاسی اروپا دامن میزنند.
فصل پایانی یعنی فصل نهم تمام بحثهایی را که در کتاب مطرح شد، جمع بندی میکند و راهکاری برای پاسخ به اصلیترین پرسش این تحلیل که آیا در اروپا بخشهای رسانهای متفاوت و مجزایی وجود دارد یا میتوان گفت که یک بخش رسانهای (واحد) اروپایی در حال ظهور است؟ ارائه میکند.
چاپ نخست کتاب «رسانههای اروپایی» در ۲۸۲ صفحه با قیمت ۱۵۰۰۰ تومان از سوی انتشارات سروش منتشر و در اختیار علاقمندان به حوزه ارتباطات قرار گرفته است.
زن و رسانه
کتابهای موجود بیشتر به موضوع رسانه از دید جامعهشناسی فرهنگی و یا تخصصی در زمینه مطالعات ارتباطاتی پرداخته است و کمتر موردی را میتوان یافت که به موضوعات رسانه و زنان در زمینه فقهی پرداخته باشد. به همین دلیل زهرا پیرجلیلی در کتاب «زن و رسانه» کوشیده تا به این مهم بپردازد.
در طول تاریخ زندگی بشر، ارتباط با همنوع یکی از نیازهای اساسی بشر بوده است. با گذر تاریخ و عبور از دورههای مختلف زندگی بشر، نحوه برطرف شدن این نیاز فطری متنوع بوده است ولیکن اصل وجودی آن هیچگاه مورد خدشه واقع نشده است. گسترش امکانات ارتباطی در همه ابعاد زندگی بشر تاثیرگذار بوده است و یکی از ابعادی که تحت تاثیر قرار داده نحوه ارتباط افراد با یکدیگر است. امروزه، هیچ کشوری را نمیتوان یافت که در آن از وسایل ارتباط جمعی استفاده گستردهای نشود. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و با گسترش انواع وسایل ارتباط جمعی، لزوم استفاده از آن، روز به روز، بیشتر نمایان میشود.
از آنجایی که کشور ما طبق قانون اساسی و اراده مردم در انقلاب اسلامی، تحت تعالیم فقه شیعی اداره میشود، همه اصول و فروع آن نیز باید با فقه شیعه مطابقت داده شود. رسانه و حضور افراد مختلف در آن، یکی از موضوعاتی است که در حدود و ثغور آن از لحاظ حقوقی و فقهی، در طول سالیان قبل و بعد از انقلاب، بسیار مورد توجه بوده است و مطالب بسیاری نیز پیرامون آن بیان شده است.
کتاب حاضر در 6 فصل با عناوین مفاهیم، بررسی اشتغال زن، بایدها و نبایدهای فقهی، بایدها و نبایدهای اجتماعی، بایدها و نبایدهای اخلاقی و زن و رسانه از منظر سامان یافته است.
مولف در این کتاب با توجه به اینکه در کشور ما حضور زنان در عرصه فعالیتهای اجتماعی اصلی پذیرفته شده است بر آن شده تا ابعاد حقوقی و فقهی حضور زن را در رسانه بررسی کند که یکی از مهمترین وسایل تاثیرگذاری در اجتماع است، تا هرچه بیشتر و بهتر عرصه حضور صحیح بانوان در تعیین سرنوشت جامعه مهیا شود. وی یادآور میشود که استفاده از کتب تفسیری و فقهی علما و فقها و همچنین استفاده از مقالات گوناگون فقهی کمک خوبی به روشن شدن موضوع مورد پژوهش کرد.
مولف درباره منبعشناسی این موضوع معتقد است، در زمینه مورد پژوهش، بهطور کلی منابع بسیاری اعم از کتاب، مقاله و... موجود است. ولیکن آن چیزی که برای روند پژوهش ایجاد مانع میکند، دو مقوله است: مقوله اول، تکبعدی بودن این منابع، بدین معنا که هر یک از کتبی که به موضوع مورد نظر ارتباط داشت، قسمتی از عنوان کتاب را پوشش میداد. برای مثال منابعی فقهی که درباره پوشش زن وجود داشت، صرفاً به پوشش زن به نحو کلی میپرداخت و مساله پوشش زن را در رسانه بیان نمیکرد. همچنین، در زمینه رسانه، کتابهای موجود بیشتر به موضوع رسانه از دید جامعهشناسی فرهنگی و یا تخصصی در زمینه مطالعات ارتباطاتی پرداخته است و کمتر موردی را میتوان یافت که به موضوعات رسانه و زنان در زمینه فقهی پرداخته باشد.
به گفته نویسنده کتاب، مقوله دوم، مربوط به قسمت حقوقی پژوهش حاضر است. در زمینههای حقوقی موردی پیدا نشد که به ابعاد و چهارچوبهای حقوقی «حضور» زن و تکالیف «حقوقی» او به طور خاص در رسانه پرداخته شده باشد. به همین علت مولف مجبور شده تا در مقوله «اشتغال» زن از لحاظ حقوقی بیشتر کنکاش کند تا بلکه با روشنتر شدن موضوع در این زمینه بتواند، ارتباط مفهومی بین «اشتغال» به نحو کلی، و «حضور» زن را در رسانه، به لحاظ حقوقی ایجاد کند. با این وجود مباحث تفصیلی فقهی در زمینه حجاب به لحاظ اصلیترین حضور زن در رسانه موجود بود که در حد وسع از آنها استفاده شد.
کتاب «زن و رسانه» نوشته زهرا پیرجلیلی با شمارگان 200 نسخه در 208 صفحه به بهای 130 هزار ریال از سوی انتشارات جامعهشناسان روانه بازار نشر شده است.